- توبه بعد از اقرار به جرم

در صورتي كه كسي در ابتدا به جرمي اقرار و سپس توبه نمايد آيا بايستي حد ساقط شود يا خير؟

در شرح لمعه آمده است: «اگر مجرم اقرار به حدي نمود و سپس توبه كرد، امام در اقامه حد يا عفو وي چه مجازات رجم باشد و چه جلد بنا بر قول مشهور فقها مختار است چون جميع مجازات‌ها در مقتضي ] توبه[ مشتركند و چون توبه مسقط باشد ميان دو عقوبت (رجم) است پس به طريق اولي مجازات خفيفتر (جلد) را ساقط خواهد كرد و لكن ابن ادريس در اين مسئله با بقيه مخالف است. . . .  » [1]

دليل تخيير قاضي در اين مورد روايات وارده مي باشد كه يك مورد آن را در اين جا نقل مي كنيم.

روايتي از امام صادق (ع) مي باشد كه ايشان فرمودند: اميرالمومنين در مورد جوان مجرمي كه سرقت كرده بود حكم دادند: «قد و هبت يدك سوره البقره» و اين حكم بخاطر اين بود كه بينه‌اي بر جرم وي اقامه نشده بود و وي اقرار كرده بود.

2-1-3- توبه بعد از اثبات جرم، شهادت شهود

در اين مورد دو نظريه وجود دارد :

نظريه اول: عدم امكان عفو توسط امام، اين نظر، نظريه مشهور فقهاي اماميه مي‌باشد كه بر اساس روايات متعددي است كه در اين خصوص وارد شده است مي‌باشد از جمله خبر ابي بصير از امام صادق (ع) در مورد مردي كه شهود به زناي او شهادت داده بودند و او قبل از اجراي حد فرار كرده بود، امام فرمودند: « ان تاب فماشي وان وقع في يد الامام اقام عليه الحدوان علم مكانه بعث اليه».[2]

نظريه دوم: امكان عفو توسط امام طبق نظر عده محدودي از فقها توبه بعد از اثبات بوسيلة شهادت نيز توسط امام، قابل عفو است. شيخ مفيد در المقنعه و حلبي در الكافي از قائلين به اين نظريه هستند.